Το δίλημμα του πληρεξουσίου και της εξουσιοδότησης

Η ύπαρξη συμφερόντων σας στην Ελλάδα θα σας έχει δημιουργήσει αρκετές φορές την ανάγκη να διορίσετε ένα συγγενικό ή φιλικό σας πρόσωπο ή και τρίτον ως εντολοδόχο σας, με σκοπό ο τελευταίος να σας εκπροσωπήσει για τις διάφορες υποθέσεις σας εκεί. Επίσης, εικάζω ότι στο άκουσμα των λέξεων «πληρεξούσιο» και «εξουσιοδότηση» θα έχετε βρεθεί στην αβέβαιη και δύσκολη θέση να αποφασίσετε ποια από τις δύο πράξεις θα διασφαλίσει με το καλύτερο τρόπο τα συμφέροντα σας και κυρίως θα περαιώσει με αποτελεσματικότητα και ταχύτητα τις ενέργειές σας στην Ελλάδα. Ως εκ τούτου, ας εξετάσουμε τι είναι το πληρεξούσιο και τι η εξουσιοδότηση, τις αντίστοιχες συνέπειές τους και κατ’ εξοχήν τους λόγους για τους οποίους πρέπει να ενεργείτε με περίσκεψη όταν παρέχετε πληρεξουσιότητα ή εξουσιοδότηση σε κάποιον άλλο.

Το πληρεξούσιο είναι η  συμβολαιογραφική πράξη με την οποία ένα πρόσωπο (ο εντολέας) εξουσιοδοτεί ένα άλλο ή άλλα πρόσωπα (εντολοδόχοι) να το εκπροσωπούν από κοινού ή χωριστά και να επιχειρούν στο όνομά του ορισμένη πράξη μέσα στα όρια των εντολών που τους έχει παράσχει. Με το γενικό πληρεξούσιο έγγραφο παρέχεται στον εντολοδόχο ευρεία δυνατότητα δράσης. Με το ειδικό πληρεξούσιο έγγραφο η εξουσία του αντιπροσώπου περιορίζεται σε συγκεκριμένες πράξεις, οι οποίες καθορίζονται ρητά. Η πληρεξουσιότητα παύει με τον θάνατο ή τη δικαιοπρακτική ανικανότητα αυτού που έδωσε ή αυτού που έλαβε την πληρεξουσιότητα, εφόσον δεν συνάγεται το αντίθετο. Επίσης, η πληρεξουσιότητα, εφόσον δεν συνάγεται το αντίθετο, παύει από τη στιγμή που περατώθηκε η έννομη σχέση στην οποία στηρίζεται. Το πληρεξούσιο ανακαλείται από τον εντολέα οποτεδήποτε με συμβολαιογραφική πράξη ανάκλησης αυτού, για την οποία πρέπει να λάβουν γνώση και οι εντολοδόχοι. Αξίζει να σημειωθεί ότι το πληρεξούσιο μπορεί να οριστεί ανέκκλητο μόνο στην περίπτωση που αφορά το συμφέρον του εντολοδόχου. Αν τώρα χρειάζεστε πληρεξούσιο και δεν γνωρίζετε την ελληνική γλώσσα, η παρουσία διερμηνέα είναι αναγκαία.

Στον αντίποδα του πληρεξουσίου, τίθεται η εξουσιοδότηση, η οποία δεν καθορίζεται απευθείας στο νόμο, είναι διαφορετική από την πληρεξουσιότητα, με την οποία προσομοιάζει μόνο ως προς τη δομή και τη λειτουργία. Ωστόσο, οι διατάξεις της πληρεξουσιότητας μπορούν να εφαρμοστούν συμμετρικά για την εξουσιοδότηση, όποτε αυτό κρίνεται απαραίτητο. Επιπροσθέτως, δεν υφίσταται συγκεκριμένο διάστημα ισχύος της εξουσιοδότησης προς τρίτο πρόσωπο, αλλά η εξουσιοδότηση εξαρτάται από το είδος της έννομης σχέσης για την οποία έχει δοθεί και κατ΄ επέκταση τη χρονική διάρκειά της. Εξουσιοδότηση που δόθηκε για την διεκπεραίωση συγκεκριμένης υπόθεσης, ισχύει μέχρι την περάτωση αυτής. Για επιμέρους ενέργειες, η εξουσιοδότηση θεωρείται ότι ισχύει, υπό την προϋπόθεση ότι οι ενέργειες αυτές περιγράφονται επαρκώς στο σώμα της εξουσιοδότησης και ότι ο ίδιος ο εξουσιοδοτών δεν θα έχει ανακαλέσει την εξουσιοδότησή του. Επισημαίνω ότι το έγγραφο της εξουσιοδότησης εκδίδεται για μία αιτία, επιδεικνύεται πάντοτε το πρωτότυπο, και σε κάθε περίπτωση πρέπει να φέρει όλα τα τυπικά στοιχεία της εγκυρότητάς της. Αυτό σημαίνει ότι πρέπει να αναφέρονται ειδικά όλες οι ενέργειες για τις οποίες παρέχεται η εξουσιοδότηση, καθώς και το πρόσωπο το οποίο εξουσιοδοτείται, ιδιόχειρη υπογραφή του εξουσιοδοτούντος και βεβαίωση του γνήσιου υπογραφής.

Οι κύριες διαφορές του πληρεξουσίου και της εξουσιοδότησης έγκεινται στο ότι η εξουσιοδότηση αποσκοπεί κυρίως στο συμφέρον του εξουσιοδοτούμενου, ενώ η πληρεξουσιότητα διευκολύνει κατά κανόνα το συμφέρον εκείνου που την παρέχει και ότι ο εξουσιοδοτούμενος δικαιοπρακτεί στο όνομά του, ενώ ο πληρεξούσιος στο όνομα του αντιπροσωπευόμενου.

Για τις υποθέσεις σας στην Ελλάδα που αφορούν αγοραπωλησίες κινητών και ακινήτων, αποδοχές και αποποιήσεις κληρονομιάς, διανομές περιουσιακών στοιχείων, συστάσεις και αποδοχές δωρεών και γονικών παροχών, δικαστικές υποθέσεις, εγγραφές ή διαγραφές σε δημοτολόγια, αναλήψεις χρημάτων από τραπεζικά ιδρύματα, είσπραξεις χρηματικών ποσών από αποζημιώσεις,  κλπ. θα χρειαστεί να προετοιμάσετε πληρεξούσιο είτε στο Ελληνικό μας Προξενείο είτε σε συμβολαιογράφο/δικηγόρο που γνωρίζει την ελληνική γλώσσα. Αντίθετα, για υποθέσεις όπως η σύνδεση τηλεφωνικών γραμμών, σύνδεση εγκαταστάσεων ηλεκτρικού ρεύματος, έκδοση Αριθμού Φορολογικού Μητρώου (Α.Φ.Μ.) κ.λ.π. αρκεί μία απλή εξουσιοδότηση.

Τέλος, υπογραμμίζω να είσαστε προσεκτικοί για το άτομο που θα επιλέξετε να του δώσετε ένα πληρεξούσιο ή μία εξουσιοδότηση και να συλλογιστείτε ύστερα από μελέτη και σύνεση τις εντολές που θα του παρέχετε και για τις οποίες θα ενεργήσει στο όνομα και για λογαρισμό σας. Πρέπον θα είναι να έχετε λάβει νομική συμβουλή πριν προχωρήσετε σε κάποια τέτοια ενέργεια, καθώς οι ποινικές δικογραφίες για πλαστά πληρεξούσια και εξουσιοδοτήσεις με σκοπό τη λήψη παράνομων περιουσιακών οφελών υπεραφθονούν στις Εισαγγελίες και στα ακροατήρια των Ελληνικών μας δικαστηρίων.